Na het zeer moeilijke jaar 2020 en een vervolgens zeer goed half jaar zakt het ondernemersvertrouwen in de Limburgse bouw fors. Het werkvolume zit nog altijd goed. Maar de werkomstandigheden zitten tegen. Knelpunten zijn de hoge materiaal- en arbeidskosten, de aanslepende covid-19-perikelen en de krapte op de arbeidsmarkt. 2022 start onrustig. Dat blijkt uit de jongste enquête van Bouwunie bij haar Limburgse ledenbouwbedrijven.
Volle orderboeken
Positief is dat het huidige werkvolume nog meer dan OK is. 96% van de bevraagde bouwondernemers heeft vandaag voldoende werk. Bij 1 op 5 is dat zelfs meer dan in de voorbije maanden. De werkvooruitzichten voor de eerstvolgende maanden zijn goed. De meeste bouwbedrijven hebben een ongeveer even groot aantal projecten te starten of verder af te handelen. 7 op 10 zitten nog goed voor meer dan 3 maanden. Een vijfde daarvan heeft nog werk voor meer dan 9 maanden.
Hoge materialenprijzen en vertragingen
De verwachtingen voor een vlotte werking in 2022 worden dus niet getemperd door gebrek aan werk, maar wel door de omstandigheden. 88% van de Limburgse bouwondernemers vindt de abnormale prijsstijgingen van producten en grondstoffen een ernstig knelpunt! 61% verwacht trouwens nog extra prijsstijgingen in de eerstkomende weken. Ondertussen pieken de energieprijzen, neemt de inflatie toe en bijgevolg ook de lonen. Ook de leveringsproblemen voor tal van producten en materialen blijven aanslepen en zorgen voor vertragingen en ontevreden klanten. Een ernstig probleem voor 65% van de Limburgse bouwondernemers en nummer 3 op de knelpuntenlijst.
Davy Maesen, gedelegeerd bestuurder Bouwunie Limburg: “De vele prijs- en kostenstijgingen vreten aan de rendabiliteit van de bouwbedrijven. Ondertussen pieken de energieprijzen en nemen de inflatie en de loonkosten toe. De leveringsproblemen voor tal van producten en materialen blijven aanslepen en zorgen voor vertragingen. Die bedraagt gemiddeld een 4-tal weken maar loopt voor bepaalde producten op tot een aantal maanden. Hier hebben onze ondernemers weinig vat op. We roepen nogmaals op tot begrip bij de consument.”
Krappe arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt is en blijft krap. De aanwervingsbereidheid blijft groot. 58% van de Limburgse bouwbedrijven is op dit moment op zoek naar medewerkers. Maar de zoektocht naar nieuwe werkkrachten verloopt hoe langer hoe moeilijker. Het vinden van nieuwe medewerkers is aartsmoeilijk. 71% van de werkgevers geeft aan dat dit een ernstig probleem is. De tevredenheid met de economische situatie in het algemeen bereikt een nieuw dieptepunt. Die met de situatie van het eigen bedrijf scoort traditiegetrouw gelukkig iets beter. Maar ook daar is minder dan de helft tevreden en 11% zelfs ronduit ontevreden. Het is nu wel duidelijk dat de covid-pandemie nog niet voorbij is. Er is veel onzekerheid. Besmettingen en quarantaines zorgen voor veel afwezigheden en dus voor extra puzzelwerk om het werk gedaan te krijgen, voor vertragingen hier en daar en voor een hogere nood aan goede communicatie met klanten die spijtig genoeg niet altijd veel begrip hebben voor de situatie.
Knelpunten voor bouwondernemers
van de zelfstandige bouwondernemer
1. abnormale prijsstijgingen producten 88%
2. lange levertermijnen producten 50%
3. administratieve rompslomp 38%
4. hoge werkdruk zaakvoerder 38% 5. oneerlijke concurrentie 38%
van de bouwondernemers met personeel
1. abnormale prijsstijgingen producten 89%
2. vinden van medewerkers 71%
3. lange levertermijnen producten 69%
4. administratieve rompslomp 66%
5. hoge werkdruk zaakvoerder 63%
Gematigde verwachtingen voor 2022
Dit alles zorgt ervoor dat de meeste Limburgse bouwondernemers geen al te hoge verwachtingen hebben voor 2022. 1 op 5 denken dat 2022 beter wordt dan 2021. 14% verwacht een economische achteruitgang. De helft denkt eerder aan een status quo en de overige 12% weet het niet.
Steun bouwkmo’s die ongeschoold personeel aanwerven
De krapte op de arbeidsmarkt gekoppeld aan de huidige coronaperikelen brengt de continuïteit van de kmo-bouwbedrijven in gevaar. Om de instroom in de sector te vergroten pleit Bouwunie voor een significante lastenverlaging voor bijkomende tewerkstelling van ongeschoolde arbeiders. Davy Maesen: “Hierdoor verlagen we niet alleen de drempel om extra mensen aan te werven, het biedt de werkgevers ook de broodnodige extra ruimte om op de werkplek opleiding te voorzien. Er komt veel werk af op de bouw, en daarvoor zijn vele handen nodig. Om doelgroepen als laaggeschoolden en langdurig werklozen te integreren in de bouwsector en hen de stiel aan te leren, moeten kmo-bouwbedrijven veel tijd en middelen investeren. De kmo’s dreigen hier de concurrentieslag te verliezen met grotere bedrijven die vaak beschikken over eigen vormingsfaciliteiten. Willen we de bouwkmo’s én niet-geschoolden maar werkwilligen nog kansen bieden, is deze extra steun tijdens de opleidingsperiode onontbeerlijk. Tenslotte moet het ook bespreekbaar zijn om de sterk stijgende loonkost tijdelijk te compenseren met een loonlastenverlaging.”
Soepele overuren voor de bouw zijn een feit
Bouwunie is tevreden dat vanaf vandaag de wijziging van het typische overurenstelsel voor de bouw (KB 213) eindelijk een feit is. Vanaf nu kan er anderhalf uur per dag worden overgewerkt in plaats van één uur, zonder dat een arbeider verplicht wordt om op jaarbasis meer overuren te presteren. Dit is de uitvoering van wat is afgesproken in het vorig sectoraal akkoord. “Dit overurensysteem zorgt ervoor dat arbeiders die bijkomende inspanningen wensen te leveren zeer goed beloond worden, want ze houden er netto meer aan over dan aan een normaal uur. Deze bijkomende uren blijven ook betaalbaar voor de werkgever. Naar flexibiliteit is dit alvast een stap in de goede richting”, besluit Davy Maesen.
