1. Private opdrachten
“Pacta sunt servanda”: afspraken moeten worden nagekomen. Dit is een basisbeginsel voor alle contracten die gesloten worden. Indien het contract niet voorziet in een prijsherzieningsclausule op basis waarvan hogere grondstofprijzen herzien kunnen worden dreigt de aannemer zelf op te moeten draaien voor deze bijkomende kosten. Een beroep doen op overmacht is niet evident omdat aannemers zich bewust zijn (minstens kunnen zijn) van schommelende dagprijzen.
Als aannemer heeft u er dus alle belang bij om vooraf te voorzien in een prijsherzieningsclausule. Zulke clausules vereisen maatwerk en zijn bovendien onderworpen aan strenge voorwaarden.
- Ten eerste moeten de prijzen steeds “bepaald of bepaalbaar” zijn. De onbepaaldheid van een prijsherzieningsclausule kan leiden tot de nietigheid ervan. Een prijsherzieningsclausule koppelen aan de algemene economische conjunctuur (zoals de consumptieprijsindex of het gezondheidsindexcijfer) is niet geldig.
- Ten tweede mag een prijsherzieningsclausule slechts invloed hebben op maximaal 80% van de eindprijs.
- Ten derde mag een prijsherziening enkel toegepast worden voor reële kosten.
Waarop baseert een geldige prijsherzieningsclausule zich dan precies? De FOD Economie publiceert maandelijks de zogeheten “Mercuriale”. Dit is de prijslijst die de prijsevolutie weergeeft van meerdere categorieën van grondstoffen. In het overgrote deel van private opdrachten is een koppeling aan de Mercuriale de eenvoudigste oplossing. Een goede juridische begeleiding bij het opstellen van een prijswijzigingsclausule is echter aangewezen.
2. Overheidsopdrachten
Voor overheidsopdrachten gelden er andere basisregels. In beginsel zijn prijsherzieningsclausules verplicht (dit zal ook zo in het bestek opgenomen worden). Enkel voor opdrachten minder dan € 120.000,00 én wanneer de uitvoeringstermijn minder dan 120 werkdagen (of 180 kalenderdagen) beslaat, geldt deze verplichting niet (en zal het bestek dit meestal ook niet toelaten). In dit laatste geval resulteert het formuleren van een voorbehoud in de onregelmatigheid van de offerte.
Wanneer er in geen prijswijzigingsclausule werd voorzien, of deze clausule niet voldoende tegemoet komt aan de reële kosten, dan kan de aannemer in bepaalde omstandigheden de Algemene Uitvoeringsvoorwaarden (AUR) inroepen. Dit geeft de aannemer de mogelijkheid om een vergoeding te vragen voor een aan het bestuur toerekenbare fout in het bestek. De bewijslast ligt echter bij de aannemer, waardoor een goede juridische begeleiding noodzakelijk is.
Meer info? www.adlex.be of bouwunie@adlex.be
