Oprichting van een centraal register van bestuursverboden.

1. Inleiding

Enige tijd geleden werd door verscheidene media gewezen op het gegeven dat, onder meer in de bouwsector, aannemers met een bestuursverbod eenvoudig hun activiteiten konden heropstarten en zich opnieuw schuldig konden maken aan wanpraktijken. Dit deed de indruk ontstaan dat malafide aannemers zich serieel failliet konden laten gaan, om nadien weer elders toe te slaan.

2. Algemeen kader

Wie in het verleden vanwege de rechter een bestuursverbod wegens strafbare feiten of grove nalatigheid kreeg opgelegd, zal dat verbod aldus in de toekomst niet langer naast zich kunnen neerleggen.

De federale ministerraad heeft immers op 16 december 2022 een voorontwerp van wet goedgekeurd dat voorziet in de oprichting van een centraal register van bestuursverboden. Dit betreft een gedeeltelijke omzetting van de Europese Richtlijn 2019/1153.

De omzetting van deze richtlijn moet fraude voorkomen door te beletten dat bepaalde personen als bestuurder van een vennootschap worden benoemd, wanneer deze eerder - ook in een andere lidstaat - veroordeeld zijn.

België moet kunnen antwoorden op verzoeken van een andere lidstaat om informatie die relevant is voor het opleggen van een bestuursverbod. Er moet dus kunnen worden nagegaan of het personen niet is verboden om de functie van een bestuurder, zaakvoerder, vaste vertegenwoordiger, dagelijks bestuurder, lid van een directiecomité of vereffenaar uit te oefenen.

Het voorontwerp van wet dient wel nog ter advies te worden voorgelegd aan de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Raad van State.

3. Wat is een bestuursverbod?

In geval van een faillissement kan een strafrechtbank of een ondernemingsrechtbank een bestuursverbod opleggen wanneer deze vaststelt dat een failliete ondernemer nalatig is geweest, zich schuldig heeft gemaakt aan onbehoorlijk bestuur of als een bedrijfsleider strafbare feiten pleegde in verband met zijn of haar beroep. De betrokken ondernemer mag aldus niet meer als bestuurder optreden met betrekking tot deze diensten.

Wie daarna, ondanks dit verbod, alsnog bestuursfuncties uitoefende, riskeerde een geldboete of een gevangenisstraf.

De controlemogelijkheid op dergelijk verbod bleef evenwel vaak dode letter. Waar een gebeurlijk beroepsverbod in het Belgisch Staasblad gepubliceerd werd, bleek eens te meer dat dit aannemers niet tegenhield om onder een andere naam of constructie zich aan dezelfde wanpraktijken te bezondigen. De sectorgenoten alsook het grote publiek bleven vaak in het ongewisse nu deze niet steeds in de mogelijkheid waren om kennis te nemen van deze voorgeschiedenis.

4. Noodzaak tot openbaarheid

Er wordt vooropgesteld dat vanaf augustus 2023 hierin verandering zou komen.

Als je potentiële aannemer of onderaannemer in het verleden een bestuursverbod kreeg opgelegd in gevolge een eerder faillissement, zal dit worden opgenomen in een database die voor iedereen toegankelijk is. U zal dus voortaan in de mogelijkheid zijn om uw contractspartij voorafgaandelijk te controleren. U zal in de database kunnen nagaan of iemand een verbod heeft om de functie van bestuurder, zaakvoerder, vaste vertegenwoordiger, dagelijks bestuurder, lid van een directiecomité, lid van een directieraad of vereffenaar uit te oefenen.

Wanneer een nieuw bedrijf wordt opgericht of een nieuw bestuurslid wordt benoemd, zal de notaris bovendien die database eveneens verplicht moeten controleren en desgevallend wijzen op het bewuste verbod. Deze zal aldus moeten weigeren om een, in strijd met de database, opgestelde akte te verlijden.

Het voorontwerp van wet dient echter wel nog ter advies te worden voorgelegd aan de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Raad van State. Het is aldus nog mogelijk dat de inhoud en de modaliteiten inzake de database wijzigen dan wel dat de timing nog wordt aangepast.

Heeft u dienaangaande nog vragen? Aarzel dan niet om ons te contacteren.

Dieter Torfs
Adlex Advocaten & Bemiddelaars
dieter.torfs@adlex.be